Qeveria gjermane nxit punën pas daljes në pension si pjesë të strategjisë ekonomike

Koalicioni qeverisës i Gjermanisë po përgatit një sërë ndryshimesh në politikat e punës që synojnë rritjen e pjesëmarrjes në fuqinë punëtore në të gjitha grupmoshat - veçanërisht në mesin e pensionistëve. Sipas iniciativës së re për "pensionin aktiv", individët që vazhdojnë të punojnë pasi të arrijnë moshën statutore të daljes në pension do të lejohen të fitojnë deri në 2,000 euro në muaj pa taksa duke filluar nga 1 janari 2026.

Njoftimi, i bërë nga Sekretari i Përgjithshëm i CDU-së, Carsten Linnemann, gjatë një diskutimi televiziv, është pjesë e një ndryshimi më të gjerë në strategjinë e punësimit të qeverisë. Qëllimi është të krijohen stimuj financiarë për qytetarët e moshuar që të qëndrojnë ose të kthehen vullnetarisht në fuqinë punëtore. Zyrtarët theksojnë se pjesëmarrja nuk do të jetë e detyrueshme, por do të inkurajohet përmes përfitimeve tatimore.

Linnemann deklaroi se vendi ka nevojë për “më shumë prodhim pune për të ruajtur prosperitetin” dhe parashikoi se dhjetëra mijëra, potencialisht edhe gjashtëshifrorë, mund ta zgjasin jetën e tyre të punës brenda katër viteve nga zbatimi i planit.

Presioni ekonomik pas shtytjes së punës

Gjermania po përballet me një rritje të ngadaltë ekonomike. Institucionet kryesore kërkimore kanë parashikuar një rritje zero të PBB-së për vitin 2025, me nivelet aktuale të produktivitetit që mbeten pas vendeve si Polonia dhe Danimarka. Të dhënat tregojnë se individët mbi 60 vjeç në Gjermani punojnë mesatarisht 10-20 për qind më pak se homologët e tyre në vendet skandinave.

Ekonomistët dhe politikëbërësit argumentojnë se inkurajimi i punësimit pas daljes në pension mund të ndihmojë në stabilizimin e të ardhurave tatimore dhe në lehtësimin e presionit mbi sistemin e pensioneve. Sipas Moritz Schularick, kreu i Institutit Kiel për Ekonominë Botërore, nëse punëtorët gjermanë do të barazoheshin me nivelet e pjesëmarrjes në punë të polakëve, qeveria mund të rriste ndjeshëm investimet e saj në infrastrukturë dhe shërbime.

Opozita e Unionit dhe Kritika Sociale

Megjithatë, propozimi është përballur me kundërshtime të forta nga përfaqësuesit e sindikatës. Christiane Benner, kryetare e IG Metall, kritikoi narrativën se gjermanët nuk kanë gatishmëri për të punuar. Ajo theksoi faktin se çdo vit regjistrohen mbi një miliard orë jashtë orarit, ku gjysma e tyre nuk paguhen.

Benner argumentoi se shumë punë që kërkojnë shumë punë fizike kanë pasoja shumë kohë para moshës së daljes në pension, duke e bërë punën e zgjatur të pamundur për një pjesë të madhe të popullsisë. Ajo gjithashtu theksoi problemin e vazhdueshëm të nën-punësimit tek gratë. Pothuajse gjysma e grave që punojnë në Gjermani janë të punësuara me kohë të pjesshme, shpesh për shkak të aksesit të kufizuar në kujdesin ndaj fëmijëve, i cili mbetet një pengesë e madhe për pjesëmarrjen e plotë në tregun e punës.

Gratë e prekura në mënyrë disproporcionale nga punësimi me kohë të pjesshme

Sipas të dhënave të fundit, 68.4 përqind e nënave në Gjermani punojnë me kohë të pjesshme, krahasuar me vetëm 8.4 përqind të baballarëve. Ndërsa hendeku i punësimit midis gjinive është ngushtuar vitet e fundit, faktorët strukturorë si kujdesi i pamjaftueshëm i hershëm për fëmijët dhe kuadri ekzistues tatimor ende dekurajojnë punësimin me kohë të plotë për shumë gra.

Politika tatimore “Ehegattensplitting”, e cila daton që nga viti 1958, lejon taksimin e përbashkët të çifteve të martuara dhe shpesh penalizon bashkëshortin/en me të ardhura më të ulëta. Kritikët argumentojnë se ky sistem dekurajon punësimin, veçanërisht për gratë në familje me të ardhura të dyfishta. Ndërsa SPD mbështet reformimin e këtij modeli, Linnemann ka propozuar një alternativë të “ndarjes së familjes” që do të barazonte zbritjen e taksave midis të rriturve dhe fëmijëve, duke synuar të ofrojë mbështetje më të mirë për familjet.

Thirrje për Reformë më të Gjerë të Tregut të Punës

Përtej pensionistëve, Benner theksoi urgjencën e adresimit të papunësisë së të rinjve dhe numrin e madh të të rinjve nën 35 vjeç pa kualifikime profesionale. Rreth tre milionë të rinj në Gjermani nuk kanë trajnim formal, një situatë që vazhdon të kufizojë perspektivat e karrierës dhe shton presion në grupin e fuqisë punëtore të kualifikuar.

Të dyja palët e debatit pranojnë se rritja e pjesëmarrjes në tregun e punës kërkon ndryshime strukturore - jo vetëm stimuj. Marrëveshjet fleksibile të punës, kujdesi i përmirësuar për fëmijët, qasja në arsim dhe një sistem tatimor i reformuar po konsiderohen të gjitha si pjesë e përgjigjes afatgjatë ndaj mungesës së fuqisë punëtore në Gjermani.

Reforma e Orarit të Punës dhe Ndryshimet Tatimore në Diskutim

Paralelisht me modelin aktiv të pensioneve, qeveria planifikon të largohet nga dita tradicionale e punës tetë-orëshe. Po shqyrtohet një qasje e re e bazuar në një kufizim javor të kohës së punës, duke lejuar, për shembull, katër ditë dhjetë-orëshe në vend të pesë ditëve tetë-orëshe. Reforma synon të rrisë fleksibilitetin pa zgjatur numrin total të orëve të punuara.

Përveç kësaj, Linnemann përsëriti planin e partisë për ta bërë punën jashtë orarit të paguar pa taksa dhe për të zbatuar një zbritje më të lartë tatimore personale për të moshuarit që zgjedhin të punojnë përtej pragut të daljes në pension. Ndërsa këto ndryshime janë ende duke u negociuar, ato janë pjesë e një përpjekjeje më të gjerë për të stimuluar rritjen ekonomike përmes zgjerimit të brendshëm të forcës punëtore.

Një komb i ndarë mbi të ardhmen e punës

Gjermania tani e gjen veten në mes të një debati kombëtar mbi atë se kush duhet të punojë më shumë dhe në çfarë kushtesh. Mbështetësit argumentojnë se një nxitje për të ardhurat pa taksa për pensionistët është një përgjigje pragmatike ndaj një popullsie në plakje dhe rritjes së ndenjur. Kritikët kundërshtojnë duke thënë se kjo rrezikon të anashkalojë ata që nuk janë në gjendje të punojnë më gjatë, ndërsa injoron barrierat sistemike që i pengojnë të tjerët - veçanërisht gratë dhe të rinjtë e patrajnuar - të marrin pjesë më plotësisht.

Ndërsa politika përpunohet në muajt në vijim, efektiviteti i saj ka të ngjarë të varet nga sa mirë i balancon kërkesat ekonomike me drejtësinë sociale. Qeveria këmbëngul se fokusi nuk është te shtrëngimi, por te shpërblimi i përpjekjeve. Mbetet për t’u parë nëse ky mesazh do të gjejë jehonë te një fuqi punëtore që është tashmë e mbingarkuar me punë.